T-Raperzy znad Wis: Pan Tadeusz

Drogie dziatki, chcemy streścić,Co Mickiewicz Adam zmieściłPisząc swoją epopeję"Pan Tadeusz". Są to dziejePaliwody podczaszyca,Co się Jacek zwał SoplicaI Stolnika córkę EwęKochał mocno tak, że nie wiem.Stolnik z rodu był HoreszkówW związku tym więc dużo przeszkódWidział, stąd też zamiast EwkąRaczył czarną go polewką.Jak wymazać to zdarzenie?"Z pierwszą lepszą się ożenię" -Stwierdził Jacek i wykonałAle wkrótce zmarła żona.Lecz nim się przestała ruszaćUrodziła Tadeusza.Wszakże Ewki cierń tak raniłŻe bez przerwy był na bani.Aż raz, kiedy tłum MoskaliNa Stolnika dwór się zwaliłJacek co tam był przypadkiemI wiktorii jego świadkiemStał się, ogarnięty szałemZabił jednym go wystrzałem.Przeminęło lat dwadzieścia,Tadzik dorósł, a cioteczkaTelimena go uwodzi,Ale Tadzik, jak to młodzi,Woli wdzięki młodszej Zosi,Wspomnieć trzeba tu, że prosi(Via Robak) J. Soplica,Żeby to oblubienicaTadka była, by do zgodyDoprowadzić tym dwa rody.Spójrzmy, jakie to postaciePrócz niej mamy w poemacie.Jest więc Sędzia, brat Soplicy,Są też inni uczestnicy:Kusy, Sokół czyli charty,(O to, który więcej wartySpór ma Rejent z Asesorem),Wojski jest co rządzi dworem.(Do Hreczechy, jego córy,Sędzia stawał był w konkuryI uzyskał jej wzajemnośćLecz przedwcześnie poszła w ciemność).Hrabia, krewniak jest Horeszków.Podkomorzy rolę też tuMa, drażliwą (to zadanie,By rozstrzygnąć spór o zamek,W którym, choć jest po Horeszkach,Sędzia lubi sobie mieszkać).Dalej woźny jest Protazy I Rębajło jest Gerwazy,Który w domu u StolnikaNa etacie był klucznika.Jest karczmarza też osobaTo Żyd Jankiel. Jest ksiądz Robak.Są umizgi, są zaloty,Mrówki są i papiloty,Na niedźwiedzia polowanieJest, a także grzybobranie,Ale sceną jest kluczowąScena, w której SoplicowoSzlachta, Hrabia i GerwazyNajeżdżają, dalsze fazyTo zwycięska bijatykaI ogólna pijatyka.W związku z tym kapitan RykowCios zadaje biesiadnikomBez trudności. Szczęściem mnich naszWraz z odsieczą robi miszmasz,Po łbach wali złych Moskali,Co to już tryumfowali,I ratuje GerwazegoKosztem strzału śmiertelnego,Który przyjął na swe ciało.Jakby tego było małoNim na dobre padł już plackiemWyznał że to on jest Jackiem.Lecz choć spełnił mord nieładny,Później żywot wiódł przykładnyBył w legionach, SamosierraNie zapomni go, a terazDziałał jako emisariusz.Finał taki ma ten diariusz,Że mu książę Józef zlecił,By na Litwie rokosz wzniecił.Zdarzeń kres - XII księga - Tadzik Zośce w niej przysięga,Jankiel gra zaś na cymbałach.Konstytucja 3 MajaJest słyszalna w tej muzyce,Słychać w niej też Targowicę,Jest rzeż Pragi, są legiony,Los tułaczy w świat rzuconych,A zwieńczeniem tego dzieła"Jeszcze Polska nie zginęła".Wolny kraj się jawi oczom...Poloneza czas rozpocząć...Nic już nie ma do dodaniaPora zasiąść do czytania.Pan Tadeusz! Pan Tadeusz!Jak cię cenić każdy wie już!