Typy polskie (ludowe): Czterej pancerni i pies

Piosenka rozpoczynająca każdy odcinek serialu "Czterech pancernych i psa", znana popularnie jako "Deszcze niespokojne", w rzeczywistości nosi tytuł "Ballada o pancernych". Ten utwór w wykonaniu Edmunda Fettinga, na stałe wpisał się w kanon polskiej muzyki filmowej, stając się jednym z symboli polskiej kinematografii.

"Ballada o pancernych" to dzieło stworzone przez Adama Walacińskiego, znanego z wybitnych interpretacji muzyki klasycznej oraz kompozycji do filmów takich jak „Faraon" czy „Matka Joanna od Aniołów". Słowa do tej pięknej melodii napisała Agnieszka Osiecka, jedna z najwybitniejszych polskich poetek i autorek tekstów piosenek. Początkowo utwór zawierał więcej zwrotek w tym tę, która rozpoczynała się słowami „Na łąkach kaczeńce", jednak nigdy nie została wykorzystana w telewizyjnej wersji serialu.

Opowieść kompozytora wspomina, że początkowo ballada miała być wykluczona z serialu ze względu na pewne zastrzeżenia ze strony produkcji, które uznały ją za "zbyt skomplikowaną". Mimo tych wątpliwości, utwór szybko zdobył ogromną popularność, stając się nieodłącznym elementem kultury muzycznej Polski i towarzysząc pamięci wielu pokoleń Polaków.

Nie wszyscy wiedzą, że pierwotnie do pracy nad muzyką do serialu zaproszony został Wojciech Kilar, który jednak zrezygnował z projektu, zostawiając po sobie jedynie piosenkę radiotelegrafistki "Wołam ciebie". Ostatecznie to Walaciński, dzięki swojej determinacji i współpracy z Edmundem Fettingiem oraz Osiecką, stworzył jeden z najbardziej rozpoznawalnych utworów w historii polskiej telewizji.

Kompozytor, mimo iż nie zawsze był kojarzony bezpośrednio z "Balladą o pancernych", wyraził satysfakcję z tego, że jego utwór przetrwał próbę czasu, stając się ikonicznym elementem polskiej kultury. Cieszył się, że może być kojarzony z tak znaczącą kompozycją, podobnie jak inni kompozytorzy, których dorobek rozpoznawany jest przede wszystkim dzięki jednemu, ale za to wyjątkowemu dziełu.

Melodie z serialu "Czterech pancernych i pies" zaginęły tuż po zakończeniu produkcji. Ich ślad zaginął na ponad pół wieku, a odnaleziono je dopiero podczas porządkowania taśm w archiwum Centrum Technologii Audiowizualnych (dawniej Wytwórni Filmów Fabularnych) we Wrocławiu. Te dźwięki, które przez lata spoczywały na jednej z półek, znów zagościły w świadomości odbiorców, odkrywając nowe pokłady muzykalnych skarbów dla kolejnych pokoleń.

Adam Wasilewski

Urodzony 18 września 1928 roku w Krakowie, a zmarły 3 sierpnia 2015 roku, kompozytor, krytyk muzyczny i pedagog, zapisał się w historii polskiej muzyki. Jego dziełem są niezapomniane kompozycje do serialu "Czterej pancerni i pies" oraz filmu "Faraon", które weszły do kanonu polskiej kultury i zapadły w pamięci wielu pokoleń. Jego talent muzyczny, wrażliwość i umiejętność oddania ducha epoki sprawiły, że jego twórczość pozostanie nieśmiertelna.

Agnieszka Osiecka

Autorka ponad 2000 piosenek, w tym: "Ballada wagonowa", "Bossanova do poduszki", "Dziś prawdziwych Cyganów już nie ma", "Niech żyje bal", "Wariatka tańczy".