Biesiadne: Hej sokoły!

Biesiadne - Hej sokoły!

"Hej sokoły!" to jeden z największych szlagierów polskiej piosenki biesiadnej. Tradycyjnie śpiewa się ją na weselach, różnego rodzaju imprezach, festynach oraz w trakcie wycieczek turystycznych. Wykonują ją zespoły ludowe i popularni wykonawcy, a jej tekst zna prawie każdy Polak.

Pierwotny tytuł tego utworu to "Żal" lub "Żal za dziewczyną" został, skomponowany przez Macieja Kamieńskiego, twórcę operowego i wodewilowego tworzącego w XVIII wieku. Nie jest znany autor tekstu, lecz Kamieński współpracował z wieloma polskimi poetami, tworzącymi w tamtym czasie, takimi jak: Franciszek Bohomolec Wojciech Bogusławski, Julian Ursyn Niemcewicz i Hugo Kołłątaj.

Piosenka odwołuje się do nostalgii za utraconą wolnością, ziemiami kresowymi i miłością do dziewczyny z młodości. W XIX wieku powstawały różne zwrotki i wersję pieśni, również w języku białoruskim i ukraińskim. Wpisuje się ona w trend polskiego romantyzmu, fascynującego się kozaczyzną i tradycją ludową kresów,

Na początku XX wieku piosenka trafiła do śpiewników harcerstwa i Towarzystwa Sportowego "Sokół", a później została spopularyzowana wśród żołnierzy w czasie wojny polsko-bolszewickiej, ze względu na to że wielu z nich wcześniej przechodziło szkolenia w harcerstwie i drużynach strzeleckich "Sokoła"

Popularne wykonania i interpretacje "Hej sokoły!"

W latach 90 popularność zdobywała piosenka biesiadna i muzyka disco polo. "Hej sokoły!" były wykorzystywane przez wielu wykonawców, próbujących wpisać się w ten trend. Byli to między innymi: Maryla Rodowicz, Krzysztof Krawczyk, Zespół Bayer Full i Boys. Piosenkę interpretowało też wiele zespołów specjalizujących się w muzyce folk i dawnej muzyce słowiańskiej.

W Ukrainie wersje piosenki wykonywał zespół Tercja Pikardyjska oraz Ołeh Skrypka. Swoją wersję dyskotekową nagrał zespół pop Mirami, w wersji polskiej i ukraińskiej. Elektroniczną ambientową aranżacje przedstawiła grupa Mavka. Po polsku w trakcie swoich występów pieśń wykonuje Narodowy Chór Ukrainy im. Wierowki.

2017 roku zespół rockowy IMT Smile nagrał piosenkę w języku słowackim. Promowała ona film "Linia" i stała się najpopularniejszym przebojem lata 2017 na Słowacji. Aranżacja zyskała popularność i przebiła 20 milionów odsłon na YouTubie, dzięki temu wyszła poza granice Słowacji. Zachęcony sukcesem zespół zdecydował się nagrać również wersję z czeskim tekstem.

W styczniu 2021 swoją wersję piosenki nagrała litewska piosenkarka polskiego pochodzenia Katažina Zvonkuvienė.